"रंगांची दुनिया-७": "शारदोत्सव-४": "तारांगण" दिवाळी अंक'१९ रसास्वाद: "फिल्मी ब्लफस् साठी पर्वणी!"

"रंगांची दुनिया-७":
"शारदोत्सव-४":
"तारांगण" दिवाळी अंक'१९
रसास्वाद: "फिल्मी ब्लफस् साठी पर्वणी!":

जे खरोखर चित्रपट किंवा चित्रपट संगीत वा ह्या विश्वात तत्सम बाजू ज्या असतात त्यामध्ये खूप रस असणारे म्हणजेच फिल्मी ब्लफ असणाऱ्यांसाठी, हा तारांगण दिवाळी अंक म्हणजे खरोखर एक माहितीचा खजिना आहे. विविध विषयांवर आणि व्यक्तींवर-चित्रपट विश्वातील, इथे समग्र अशी भरपूर माहिती आपल्याला मिळते. तशाच त्यांच्या जडणघडणीच्या देखील आठवणी अतिशय रंजक अशा आहेत.

सगळ्या प्रकारची जर का माहिती आपण सखोल दृष्टीने निरीक्षण करून संशोधित केली, तर कदाचित मी अतिशयोक्तीने म्हणत असेल, पण या अंकामध्ये जवळजवळ पाचशेहून अधिक श्रवणीय गीते व पन्नासहून अधिक चित्रपटांची यादी तुम्हाला शोधून काढता येईल. अशा पद्धतीचा एक प्रकारचा प्रयोग, मी रवींद्र पिंगे यांचे साहित्य संचार हे पुस्तक वाचल्यावर केला होता व त्यात मला तीसाहून अधिक लेखकांची पुस्तके नोंदता आली होती...

आता ह्या अंकाचा रसास्वाद घेताना लेखक आणि त्यांचे लेख यांच्या वैशिष्ट्यांचा थोडक्यात परामर्श घेऊ:

# आशिष निंदगुरकर:
विक्रमी चित्रपट 'शोले' मधील "कितने आदमी थे" हा चिरस्मरणीय डायलॉग फेम विजू काका अर्थात् विजू खोटे ह्यांचे ह्रद्य व्यक्तीविशेष व कलाकीर्दीची उजळणी ह्या लेखामुळे होते.

# डॉ. अपर्णा मयेकर:
लेखामध्ये आपल्या सहजीवनातील जोडीदाराचे अर्थात जगप्रसिद्ध सतारवादक अरविंद मयेकर ह्यांचे ह्रद्य व्यक्तीविशेष जिव्हाळ्याच्या उमाळ्याने मांडलेले आहेत.
त्यांच्या लेखाबद्दल माझा प्रतिसाद मी व्हाट्सअप वर पाठवल्यानंतर त्यांचा जो संदेश आला तोच येथे पुन्हा देण्याचा मोह आवरत नाही. कारण त्यावरून डॉक्टर मयेकर यांच्या कर्तृत्वाची कल्पना वाचकांना येऊ शकेल:

"Mi pan atta 72wya varshi belly dancing shikat ahe. Shows karate upcoming singers sathi musical workshops ghete. Spiritual lectures dete... HYALA JEEVAN AISE NAAV.. Ani Doctor ahe..."

# अशोक मानकर:
चित्रपटातील climax विषयी सोदाहरण केलेला चिकित्सक अभ्यास लेखात आढळतो. त्यामुळे आपलीही स्म्रुतीची पाने आपोआप उलगडत जातात. असाच अनुभव अंकातील अनेक लेखांमुळे येतो.

# धनंजय कुलकर्णी:
johny mera naam 50yrs
चित्रपट सृष्टीतील अभिमानमूर्ती ठरलेल्या अशा गीत, संगीत, अभिनय आदी क्षेत्रातील लोकप्रिय दिग्गजांच्या असामान्य योगदानाचे संग्राह्य चित्रण या लेखात केलेले आहे. त्यामध्ये विजय आनंद ह्यांच्या असामान्य कलागुणांना पूर्ण वाव मिळालेला "स्टाईलीश जाँनी" देव आनंद व हेमा मालिनी आदिंच्या गाजलेल्या ह्या लोकप्रिय चित्रपटाची ५० वर्षे पूर्ण झाल्याबद्दल कौतुक कहाणी जागवत खूप रंजक माहिती लेखाद्वारे दिली आहे.

# क्षेमकल्याणी सुवर्णा:
"मोरूची मावशी" मधले "टांग टिंग टिंगा" हे विलक्षण गाजलेले गीत असो, वा "आभाळमाया" मालिकेचे शीर्षकगीत असो, वा "मिले सुर मेरा तुम्हारा" हे देशभक्तीचे असे समूह गीत असो, आपल्या चाळीस वर्षांच्या कारकिर्दीत संगीताच्या विश्वात तसेच अपघाताने का होईना गीतकार म्हणून काही न विसरण्याजोगी गीते देणाऱ्या पंच्याहत्तरी पूर्ण केलेल्या, श्री. अशोक पत्कींची मुलाखत, आम्ही प्रत्यक्ष ह्याची देही ह्याची डोळा हा दादर-माटुंगा कल्चरल सेंटर येथे एका कार्यक्रमात अनुभवली होती. सहजता, शालीनता आणि खरोखरची विनयशीलता यांचे अप्रतिम चित्र, आम्हाला अशोक पत्की यांच्या रुपात दिसले होते. "तारांगण" मधील लेखात त्याच आठवणींची उजळणी मुलाखतीद्वारे वाचायला मिळाली व हा एक पुनःप्रत्ययाचा आनंद होता.

# शशिकांत कोनकर:
"संगीताचा महासागर" ह्या लेखात पंडित वसंतराव देशपांडे यांच्या जीवनातील अनेक अपरिचित अशा घटनांचा उहापोह, त्यात केलेला आढळला. तसेच त्यांचे व्यक्तिविशेष ह्रद्य स्वरूपात मांडलेले आहेत.

# विवेक पुणतांबेकर
16 mm to 35mm to 70mm
film change
"स्म्रुतीची चाळता पाने" अर्थात चित्रपटविषयक 16mm ते 70 mm film हा तांत्रिक संक्रमणाचा अभ्यासपूर्ण उहापोह लेखाद्वारे केला आहे. एकविसाव्या शतकात आता प्रचंड सुधारणा होऊन, डिजिटल फिल्म प्रक्षेपणाची सोय झाल्यामुळे, इकडून तिकडे फिल्मची रिळे न्यायची कटकट तर दूर झालीच आहे, शिवाय एकाच वेळी शेकडो नव्हे हजारो चित्रपटग्रुहात चित्रपट प्रदर्शित करता येऊ लागला आहे आणि त्यामुळे रू.100 कोटींचा पल्ला गाठणारे अनेक चित्रपट गेल्या काही वर्षात निर्माण झालेले आपल्याला दिसतात. हे जरी झाले तरी, जमिनीवर बसून समोर पांढऱ्या स्क्रीनवर प्रक्षेपित केलेला सोळा एम एम वा 30 एम एम वरच्या चित्रपट पाहण्याची गंमत औरत होती, त्याची आठवण होते.

# प्रदीप देसाई:
"आनंदयात्री" ह्या लेखात, महाराष्ट्राचे लाडके व्यक्तिमत्त्व, पुल देशपांडे यांच्या जीवनातील अनेक अपरिचित अशा घटनांचा तपशील दिलेला आहे. तसेच त्यांचे व्यक्तिविशेष ह्रद्य स्वरूपात मांडलेले आहेत.

# शशिकांत चौधरी:
प्रखर तेजाचा आविष्कार असलेल्या "लोकशाहीर अण्णाभाऊ साठे" यांच्या कादंबऱ्यांवर आधारलेल्या सात आठ लोकप्रिय चित्रपटांची ओळख येथे विस्तृत स्वरूपात मांडली आहे. त्यामानाने अण्णभाऊ साठे, हा जातिवंत प्रतिभावंत तसा दुर्लक्षितच राहिला हे केवढे दुर्दैव.

# मधु पोतदार:
"पंचपक्वान्नी लेखक" अण्णासाहेब देऊळगावकर यांच्या लोकप्रिय कलाकृतींची व व्यक्तिविशेषांची लेखाद्वारे ओळख करून दिली आहे.

# जयंत राळेरासकर:
सोप्या आणि अर्थपूर्ण गीतांचा शायर राजेंद्रक्रुष्ण ह्यांच्या रचनांचा रसिकतेने अगदी विस्तृत आढावा लेखाद्वारे केला आहे.

# जी. के. देसाई:
'oskar outdated'
चित्रफटांच्या मनोहारी जगामध्ये ऑस्कर पुरस्कार मिळणे हा अद्वितीय व सर्वोच्च मान समजला जातो. मराठी बोलपटांची शान तेथे "श्वास" या चित्रपटाने गाजवल्यानंतर, काहीच विशेष घडलेले नाही. ह्या पार्श्वभूमीवर आज ऑस्कर पुरस्कार कालबाह्य झाला आहे, असा विचार लेखात मांडला आहे.

ह्या व्यतिरिक्त सर्वश्री युधामन्यू गद्रे,* उदय सप्रे*
आदिंचेही यथोचित योगदान ह्या दिवाळी विशेषांकात आहे.

सातत्याने फक्त मासिक वाचनीय तसेच 'प्रेक्षणीय'
मासिक "तारांगण" अंक न काढता, नेहमी त्याला पूरक असा अभ्यासपूर्ण व संग्राह्य "तारांगण" दिवाळी अंक काढणाऱ्या श्री मंदार जोशी यांचे कौतुक करावे तेवढे थोडेच.
त्यांचे अभिनंदन व शुभेच्छा.

धन्यवाद
सुधाकर नातू