👍"प्रतिभेची द्रुष्टी व स्रुष्टी !":👌💐

👍"प्रतिभेची द्रुष्टी व स्रुष्टी !":👌💐

☺️ 'ऋतुरंग' दिवाळी अंक'२० 'संघर्ष' या विषयाला वाहिलेला आहे. त्यामधून मानवी जीवनाची काही ना काही तरी आयुष्यात ध्येय गाठण्याची अथवा जगण्याची धडपड यांचा उहापोह आहे. विविध व्यक्तींच्या उदाहरणांवरून मानवी जीवनाचे आणि त्यातील अंतरंगातील संघर्षाचे चित्र, या अंकातून उभे केले गेले आहे. त्या उलट 'पद्मगंधा' दिवाळी अंक वाचताना लक्षात आले की या अंकामध्ये अतिशय मूलभूत आणि गहन अशा प्रतिभा आणि नवनिर्मिती या संकल्पनेचा उलगडा विविध तज्ञांकडून वैचारिक, तार्किक मनाला पटेल अशा अभ्यासू भाषेत व्यक्त केला आहे. हा एक खरोखर साहित्यातला आणि मराठी विचार विश्वातला एक अनमोल ठेवा आहे असे मला वाटते.

प्रतिभा म्हणजे काय याचा उहापोह करताना मला लक्षात आले की, हे जे काही मी आत्ता मांडतो आहे, तीही एक प्रतिभेतून निर्माण झालेली नवनिर्मितीच आहे. कारण प्रतिभा प्रतिभा म्हणजे दुसरे काही नसून आपल्या सभोवतालच्या घटनांचे अथवा जे जे काही अनुभवांचे आविष्कार आपल्या भोवती घडत असतात, घडून गेलेले असतात, त्यांचे आकलन करून त्या आकलनाचा अर्थ व्यक्त करणे, आपल्या कृतीनुसार आपल्या क्षमतेनुसार, ही प्रतिभासंपन्न नवनिर्मितीचीच प्रक्रिया होय. दुसरे असे की केवळ साहित्य कथा कविता व त्याचे प्रकार म्हणजेच प्रतिभा नव्हे, तर जे जे काही सभोवती आपल्या भोवती विविध रूपात आहे, त्यामध्ये देखील प्रतिभेचा अविष्कार आहे. 👌

👍चौसष्ट कला यादेखील प्रतिभेची मनोहारी विविध रूपे आहेत. नृत्य नाट्य संगीत फोटोग्राफी चित्रकला आर्किटेक्चर अशा विविध माध्यमांमधून प्रतिभा आपल्यासमोर उभी राहत असते आणि तेच या अंकांमध्ये त्या त्या क्षेत्रातील योग्य त्या व्यक्तींकडून खास लेख लिहून मांडले गेले आहे. वाचताना कठीण वाटतं असा हा अंक खरोखर दुर्मिळ आणि archive value चा आहे असे मला वाटते. अर्थात हे वाटण्याला कदाचित दोन वर्ष जायला लागली कारण 2020 चा हा अंक मला समजायला आज वेळ आली.💐

☺️ जिज्ञासा, कुतूहूल त्यातून घेतलेला मागोवा आणि त्या मागोव्याचे आपल्या मनःपटलावर व्यक्त झालेले चित्र, ते चित्र समजून घेताना ते काय आहे हे व्यक्त करण्याची कल्पना, अशा विविध अंगांनी नवनिर्मितीचा प्रवास चालू असतो. आपल्याला जे व्यक्त करायचे आहे ते आपल्या विचारशक्तीवर अवलंबून आहे, त्याचप्रमाणे आपल्या शब्दभांडारावर ! शब्दांना जो अर्थ, तो आपल्या व्यक्त करण्याच्या भावनेशी जर बरोबर जोडला गेला तर कदाचित प्रतिभासंपन्न अशी नवनिर्मिती होऊ शकते. अर्थात इथे शब्द ही प्रक्रिया विविध रूपात कलेच्याद्वारे मांडली जाते. मग ती चित्रकला असो नृत्य असो नाट्य असो संगीत असो. प्रत्येकाला त्या त्या प्रकारचा अर्थ आहे हे ध्यानात घेतले की, नवनिर्मितीची ही जी शक्ती आहे ती काय कशी असते, याचे आकलन होईल. 👌

👍प्रत्येकातच कुठली ना कुठली तरी, कोणत्या ना कोणत्या दर्जाची प्रतिभा असते आणि जो तो आपल्या जीवनाला त्याप्रमाणे योग्य त्या दिशेने नेण्याचा प्रयत्न करत असतो, असे आपल्याला मानायला हरकत नाही. आज अथांग निसर्गाच्या पार्श्वभूमीवर ध्यानात येते की, निसर्ग हाच सर्वोच्च अशा प्रतिभेचा सर्वोत्तम आविष्कार आहे. निसर्गाच्या जितके तुम्ही जवळ जाऊन आकलन करायचा प्रयत्न कराल, तेवढे तेवढे तुमच्या कल्पनेचे भांडार खुले होत जाईल आणि विविध रूपामध्ये नवनिर्मिती होत जाईल ! जे मला कळून चुकले, जे मला उमजले, ते इथे मी मांडले. ही देखील एक प्रतिभा कल्पना आकलन आणि व्यक्त होण्याची प्रक्रिया यांचेच मूर्त स्वरूप आहे.👌💐

धन्यवाद
सुधाकर नातू