👍" दिवाळी-तेजोमय प्रकाशाची आणि विचारांचीही !":👌

 👍" दिवाळी-तेजोमय प्रकाशाची आणि विचारांचीही !":👌

# चिंतन व मुक्तसंवाद #
👍चिंतन हा स्वतःचा, स्वतःशी केलेला मुक्तसंवाद असतो. एखादा मुद्दा मनात घ्यायचा आणि त्यावरील आपल्या जाणिवांच्या क्षितिजापर्यंत संचार करून, वेगवेगळ्या विचारांचे मणी जोडत जायचे, म्हणजेच चिंतन होय. अशा प्रकारचे चिंतन प्रत्येकाने केव्हा ना केव्हातरी विशेषतः सकाळच्या रामप्रहरी करणं गरजेचं आहे. कारण त्यामधून आपण आपला वैचारिक विकास तर साधत असतोच, शिवाय आपल्या अनुभवांच्या शिदोरीमध्ये भर पडत असते. हे असं व्यक्त होणं, हा देखील एक मुक्तसंवाद अथवा चिंतन आहे !👌

# गुन्हेगारी #
👍गुन्हेगारी हा मुद्दा मनात घेतला की पहिला विचार मनात येतो, तो म्हणजे नुकतीच वाचलेली यासंबंधीची माहिती. उत्तरोत्तर वर्षानुवर्षै विविध प्रकारची गुन्हेगारी विलक्षण गतीने वाढत आहे, विशेषता स्त्रियांवरील अत्याचार किंवा चोर्या, दरोडे, फसवणूक, भ्रष्टाचार, दुसऱ्याची गोष्ट हडप करण्याच्या प्रवृत्तीचा प्रचंड असा झंजावात सभोवताली फोफावत जाणाऱ्या गुन्हेगारीच्या आकडेवारीवरून दिसतो.

हे असं का व्हावं, हा विचार गांभीर्याने निरीक्षण करण्याचा मुद्दा आहे. कारण माणूस जन्मतःच कधीच गुन्हेगार नसतो, तो जसजसा वाढत जातो, वयाने मोठा होत जातो, तसतसा त्याच्या वृत्ती- प्रवृत्तीत बदल घडत जातो आणि अनिष्ट संगत, चुकीचे संस्कार यांचा मोठा परिणाम त्याच्यावर होतो. कदाचित परिस्थिती देखील त्यावर प्रभाव टाकते, हे सगळं जरी असलं, तरी जे आपलं नाही जे दुसऱ्याच आहे, ते असं ओरबाडून घेण्याची वृत्ती प्रवृत्तीत रूपांतरित होते आणि ती प्रवृत्ती शेवटी कृतीमध्ये प्रत्यक्ष आल्यावर, हे गुन्हेगारीच झाड असं उंच उच भरारी घेत जातं !

इथे, कुठेतरी त्याच्यावर "मुळे कुठारः" म्हणतात तसा घाव घातला गेला पाहिजे. समाजाने, प्रत्येक कुटुंबातील प्रत्येक माणसाने यावर गांभीर्याने विचार करून गुन्हेगारी कमी कशी होईल ह्याचा प्रयत्न केला पाहिजे. त्यासाठी एक नवा मार्ग असा असू शकेल कां?:👌
☺️ "अपराधी अपत्यांच्या गुन्ह्यांबद्दल, त्यांच्या बरोबरच त्यांच्या आईवडील
वा पालकांनाही शिक्षा देणारा कायदा करणे गरजेचे
आहे कां?":👌
निदान ह्यामुळे तरी वाढती गुन्हेगारी कमी व्हावी.

👍"परोपकारी व्रुत्ती !":👌
गुन्हेगारी वृत्ती म्हणजे दुसऱ्याचं दुःख म्हणजे आपले सुख आणि त्या दुःखातूनच आपला सुख समृद्धीचा मार्ग शोधणे. खरोखर ही व्रुत्ती अत्यंत वाईट आहे. याच्या उलट मला अचानक आज एक अनुभव आला आणि तो यायचं कारण ठरलं ते म्हणजे "कॅरवान मिनी"!

ज्यावेळेला आम्हाला रेडिओची गरज वाटली तेव्हा आम्ही हा छोटासा 'कॅरावान मिनी' घेतला आणि त्याचं कारण म्हणजे आमची पूर्वीची रेडिओ वरती मुंबई केंद्रातील 'मंगल प्रभात'चु गीते ऐकणे. त्यासाठी खरं म्हणजे हा 'कॅरवान मिनी' घेतला. तेव्हापासून आम्ही दररोज सकाळी त्या सुमारास उठून, साडेसहा वाजता 'चिंतन' हा कार्यक्रम आवर्जून ऐकतो. त्यापूर्वीची मंगल प्रभाती गाणी मात्र पूर्वीच्या इतकी आनंद देत नाहीत. कारण कुठली तरी अपरिचित अशीच गीते पुष्कळदा वाजवली जातात.

एका 'चिंतन' कार्यक्रमात दिवाळीबद्दल डॉक्टर अनुराधा कुलकर्णी यांचे विचार ऐकले. किती छान सांगितलं त्यांनी ! त्याचा सारांश एवढाच होता की, दुसऱ्याचे सुख हे आपले सुख मानणे, त्यासाठी आपल्या मनाला मुरड घालायला लागली तरी चालेल हा संदेश त्यामधून दिला गेला होता. दिवाळी म्हटलं की तेजाची आरती, सगळीकडे तेजोमय वातावरण. पण एवढ्या पुरतंच दिवाळीकडे बघायला नको. मनाची देखील तेजोमय अशी विचारसरणी किंवा बुद्धी, भावना तुम्हाला अंतर्बाह्य प्रकाशित करते. असाच त्या चिंतनाचा मतीतार्थ होता.
त्या चिंतनात सांगितलेली एक गोष्ट तर न विसरण्याजोगी होती:

एका जोडप्याचं पंचवीस वर्ष पूर्ण झाल्याबद्दलचा तो दिवस. त्या वेळेला त्या वहिनींनी आपल्या नवऱ्याला आवडते अशी साडी नेसली होती आणि नवरा मात्र दिवसभर एका अनाथ मुलांना संभाळणाऱ्या संस्थेत त्यांची आरोग्याची आणि इतर विचारपूस करायला गेला होता. त्यांना हे असं काम आवडतं म्हणून या वहिनी घरी थांबल्या होत्या. त्याचही कारण मोठं विलक्षण होतं. घरी एकट्या वृद्ध सासूबाई ज्या विकलांग आहेत त्या कशा राहतील या विचाराने व आपल्या नवऱ्याला देखील बरं वाटेल, स्वतःला देखील बरं वाटेल, ह्या निर्मळ हेतूने, त्यांनी त्यांच्या सासूबाईंच्या बरोबर त्यांची सेवा करत, घरी राहणं पसंत केलं होत. म्हणजे बघा दुसऱ्यांच्या सुखात आनंद शोधणे हा जणू द्विगुणीत करणारा आनंद असतो, हा मुद्दा त्या चिंतनातून कळला.

कुठे ती गुन्हेगारी वृत्ती आणि कुठे ही
सत्सद् विवेकबुद्धीने चालणारी मानवी मनाला, श्रीमंत करणारी अशी परोपकारी व्रुत्ती !

धन्यवाद

सुधाकर नातू