#👍"शारदोत्सव !": #👍"नांवात काय आहे?":☺️

👍"शारदोत्सव !":👌

👍"नांवा'त काय आहे?":☺️

☺️ "पद्मगंधा"दिवाळी अंक'२० मी वाचत होतो. एक पान उघडलं आणि त्यामध्ये संपादक अरुण जाखडे यांची मुलाखत वाचायला मिळाली. त्यामध्ये त्यांना प्रश्न केला होता की, तुमच्या अंकाला तुम्ही "पद्मगंधा" हे नांव कसे दिले ? त्याचं त्यांनी उत्तर दिलं "कालिदासाच्या "शाकुंतल" नाटकामध्ये, शकुंतलेला 'पद्मगंधा' या नावाने संबोधले आहे, म्हणून मी ते नाव माझ्या अंकाला दिलं." 👌

👍हे वाचल्यावर मला आठवलं की माझी पत्नी, तिचं नाव मी केव्हा कसं ठेवलं आणि त्याचं पुढे काय झालं ! पुष्कळ वर्षांपूर्वी भुसावळ स्टेशनवर तिला पाहताक्षणीच ती आवडली, मला पसंत पडली आणि हीच आपली बायको असे गृहीत धरून मी पुढे प्रवासाला लागलो. रात्रीची वेळ होती आणि झोपायची तयारी ट्रेनमध्ये मी करत होतो. अशा वेळेला गाडी जात असताना आजूबाजूच्या परिसरातून निशिगंधाच्या फुलांचे सुगंध माझ्या भोवती दरवळले. त्या क्षणाला मी ठरवले की माझ्या बायकोचं नाव 'निशिगंधा' ठेवणार आणि झालंही तसच. पुढे विवाह झाल्यानंतर तांदुळात मी जे नाव लिहिलं ते 'निशिगंधा' ! 👌💐

😊 पण गंमत अशी की, त्यानंतर कधीही मी तिला या नावाने किंवा निशा वा गंधा असं म्हणत, बोलत नसे. तिचं पहिलं नाव जे होतं 'कुंदा' तेच तेव्हापासून आजतागायत माझ्या तोंडात बसलं आहे. म्हणजे फक्त 'निशिगंधा' नांव, नांव ठेवण्यापुरतच राहिलं !☺️

👍खरा किस्सा अजून पुढे आहे. नंतर एकदा कधीतरी आमच्या शेजारच्या मला म्हणाल्या "निशा" कुठे आहे?" मी त्यांना नकळल्यासारखं विचारलं कोण निशा?" त्यावर त्या म्हणाल्या "अहो तुमची बायको निशिगंधा !" तेव्हा मला जाणवलं की मी माझ्या बायकोचं नाव 'निशिगंधा' ठेवलं आहे. तर अशी नावांची गंमत असते. तुम्ही कोणतं नांव ठेवता, याच्यापेक्षा कोणतं नांव तुमच्या तोंडात येत जातं आणि सातत्याने उच्चारलं जातं, तेच शेवटी त्या व्यक्तीचे नांव होतं. माझ्यासारखाच काही व्यक्तींच्या अशाच कथा आहेत, बायकोला ठेवलं नांव एक आणि म्हणायचं मात्र पहिलंच माहेरचं, हीच तर गंमत आहे नावांची !💐

😊 पण माहेरचं नाव म्हणायचा कधीकधी घोटाळा कसा होतो, त्याचा एक किस्सा माझ्या एका मित्राचा आहे. त्याच्या बायकोच्या माहेरचं नाव सुनिता आणि त्याने ठेवलेलं नांव मात्र मनीषा. पण गंमत अशी झाली की, तिच्या पासपोर्टवर पहिलेच नाव 'सुनिता' हे चुकून टाकलं गेलं आणि तेच कायम राहिलं. त्यामुळे परदेशात गेल्यावर कागदोपत्री 'सुनिता' हेच नाव आणि म्हटलं जातं मात्र 'मनीषा' ! म्हणजे इथे उलटी गिनती सुरू झाल्यासारखं झालं. माहेरचं नांव 'सुनिता' कागदावरच राहिलं आणि प्रचलित नांव हे त्याने स्वतः ठेवलेलं 'मनीषा' हेच सर्वदूर झालं.👌

👍शेवटी प्रश्न हात उरतो की नवऱ्याला बायकोला नांव ठेवायची जी एकमेव संधी मिळते, तेव्हा तो जे नांव ठेवतो ते नंतर प्रचारात प्रचलित राहतच असं नाही, पहिलं माहेरचं नांव कदाचित कायम ज्याच्या त्याच्या तोंडी राहतं, हे कसं ?☺️

👍जाता जाता एक निरीक्षण असं की, हल्ली
"झी मराठी"वर 'महामिनिस्टर' हा लोकप्रिय कार्यक्रम सुरू आहे. त्यामध्ये प्रत्येक वेळेला मंचावर
सहा सहा माऊलींच्या ओळखी करून दिल्या जातात, त्यांच्या गप्पांमधून. त्यामधून मला लक्षात आलं की, जवळ जवळ 99% महिलांचं माहेरचं आणि सासरचं नांवही तेच असतं. हे म्हणजे आताच्या पिढीला आपल्या बायकोला नांव ठेवायला जागा उरली नाही असंच म्हणायचं. शेवटी बदल हाच निसर्गाचा स्थायीभाव आहे दुसरं काय !

👍विवाहानंतर बायकोचं नाव बदलायचं नाही ही जशी पद्धत आहे त्याच प्रमाणे काही जणी आपलं आडनाव लावत नाही ही आणि फक्त स्वतःचं नाव आणि कदाचित नवऱ्याचं नाव पुढे एवढीच ओळख ठेवतात जसं विमल नारायण, मोहिनी विनोद इ.इ.
अजून एक प्रकार म्हणजे आपलं नाव आडनाव आणि सासरचे आडनाव एवढच लावायचं जसं विजया साठे जोशी किंवा अरुंधती आपटे केळकर इ.इ. अगदी अलीकडचा प्रकार म्हणजे आपलं नाव आपल्या आईचं नाव नंतर वडिलांचं नंतर नवऱ्याचं बास जसं कमला सावित्री मनोहर अरविंद.. आडनाव बहुदा गायब. बदलत्या काळात ही सगळी सुधारणा स्त्रीमुक्ती त्या दृष्टीने अनुकूल आणि वाखाणण्याजोगी म्हणावी लागेल.👌💐

👍होतो कुठे? नांवात काय आहे, हे शोधत आणि आलो कुठे, तर सध्याच्या जमान्यात जो तो एकमेकांना नांवे ठेवण्यात गर्क आहे. आपण मोठे शहाणे व इतर सगळे चुकीचे, त्यांचे दोष उघडायचे, वाटेल तशी त्यांना बिरुदे लावायची आणि त्यातच आनंद मानायचा, हाही एक अभिनव मस्तीचा प्रकार प्रसार माध्यमांच्या विस्तारामुळे नावाजलेला दिसतो.👌🎂

धन्यवाद
सुधाकर नातू